Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving van de woning van buiten naar binnen, en geeft deze op een hogere temperatuur in de woning af voor ruimteverwarming en/of warm water uit de kraan.
De warmtepomp bestaat uit drie onderdelen: een bron van lage temperatuur waar de warmte uit wordt gehaald (in Nederland betreft dat vooral de bodem, en soms water of lucht), de pomp die de warmte opwaardeert naar een hogere temperatuur en een afgiftesysteem (vloer of wandverwarming, radiatoren of boiler).
De warmtepomp is milieuvriendelijk en energiezuinig. Het rendement van het verpompen van warmte is hoog, omdat de opbrengst aan warmte hoger is dan de energie die de warmtepomp gebruikt.
Vanwege de kwaliteiten die de warmtepomp heeft ten aanzien van energie en milieu, heeft de overheid subsidiegeld beschikbaar gesteld. Uitvoerder van de subsidieregeling is SenterNovem voor Nederland. In België krijg je echter ook een tegemoetkoming voor de investering in een warmtepomp. Er geldt in eerste instantie een belastingvermindering van 40 procent voor de investering. Het maximum bedrag is echter 2770 euro (voor 2010). Voor beide landen geldt de subsidie alleen voor de grond-water en water-water pompen. De premies gelden dus niet voor alle soorten pompen en ook niet voor alle woningen. Je kunt beter alle informatie aanvragen voordat je de investering doet.
In Nederland kun je via SenterNovem een maximale tegemoetkoming krijgen van gemiddeld vijfduizend euro voor een water/water warmtepomp. Jaarlijks bespaar je daarbij gemiddeld 461 euro. Voor een warmtepompsysteem met bodem als grond geeft SenterNovem een gemiddelde richtprijsprijs van 16.000 euro. Voor een warmtepompsysteem met de buitenlucht als bron zal het gemiddelde bedrag op 7.000 euro komen. Deze prijzen zijn inclusief BTW.